Banesa me qira në Kosovë: Sa familje jetojnë me qira?

Tregu i patundshmërisë me qira në Kosovë po vazhdon të marrë gjithnjë e më shumë rëndësi, sidomos në zonat urbane ku kërkesa për banesa me qira është në rritje. Sipas të dhënave të fundit nga Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK), në fund të vitit 2024, në Kosovë jetojnë me qira rreth 19,229 familje, që përbën afërsisht 5% të totalit të familjeve që nuk janë në pronësi të plotë. 

Në qytetin e Prishtinës, si qendra kryesore ekonomike dhe administrative e vendit, jetojnë me qira rreth 7,083 familje. Kjo vërteton se tregu i patundshmërisë me qera në kryeqytet mbetet më i kërkuari dhe më aktiv, për shkak të mundësive të shumta për punësim, arsim, si dhe zhvillimit të vazhdueshëm urban.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm që lidhet ngushtë me banesat me qira në Kosovë është edhe mesatarja e dhomave që familjet përdorin për jetesë. Sipas ASK, një familje në Kosovë ka mesatarisht 4.39 dhoma, ose rreth 0.85 dhoma për person. Këto të dhëna japin një pasqyrë të qartë mbi kërkesat për hapësirë banimi dhe ndikojnë drejtpërdrejt në atë se çfarë tip banese kërkojnë qiramarrësit. Për shumicën e familjeve, banesat me qira me më shumë se tre dhoma gjumi, të shoqëruara me ballkon dhe shërbime shtesë, përfaqësojnë zgjedhjen ideale që përmbush nevojat për hapësirë dhe komoditet.

Nga ana tjetër, barra financiare e qirasë vazhdon të jetë sfidë për shumë familje. Rreth 53.4% e familjeve që zotërojnë banesë e konsiderojnë mirëmbajtjen e saj si një barrë të rëndë financiare, ndërsa kjo përqindje mund të jetë edhe më e lartë për ata që paguajnë qira mujore. Kostoja e lartë e banesave me qira, sidomos në qytete të mëdha si Prishtina, Gjilani, Ferizaj apo Prizreni, ndikon ndjeshëm në buxhetin familjar, duke e bërë të rëndësishme analizën e mirë të shpenzimeve përpara marrjes së një vendimi.

Për të menaxhuar më mirë koston e qirasë dhe për të bërë zgjedhjen më të mirë të patundshmërisë me qera, qiramarrësit duhet të bëjnë një planifikim të kujdesshëm të buxhetit. Është e rëndësishme të vlerësohen jo vetëm shpenzimet e qirasë mujore, por edhe ato shtesë si shpenzimet e ngrohjes, mirëmbajtjes, energjisë elektrike dhe ujit. Po ashtu, zgjedhja e banesave me qira që ndodhen afër vendit të punës apo shkollës mund të ndihmojë në uljen e kostove të transportit dhe kohës së harxhuar në trafik.