Shtëpitë dominojnë tregun e pasurive të paluajtshme në Kosovë – ja pse

Në Kosovë, kultura e banimit është e lidhur ngushtë me traditën e shtëpive private. Sipas të dhënave më të fundit nga Agjencia e Statistikave të Kosovës (SILC 2023), rreth 90.4% e individëve jetojnë në shtëpi të veçuara, të ndara në vete, duke treguar qartë dominimin e shtëpive individuale ndaj banesave kolektive. Por përse vazhdon kjo prirje të jetë kaq e fortë? 

Le t’i shqyrtojmë disa nga arsyet kryesore: Shtëpitë ofrojnë disa përparësi të dukshme që i bëjnë shumë tërheqëse për blerësit në Kosovë. Një shtëpi private zakonisht ofron hapësirë për kopsht, oborr apo vend parkimi, duke sjellë më shumë rehati për familjet me fëmijë ose për ata që dëshirojnë privatësi. Ndryshe nga apartamentet ku ndajnë ambiente të përbashkëta me fqinjët, shtëpitë private garantojnë më shumë qetësi dhe intimitet.

Nëse po planifikoni të blini një shtëpi, është e rëndësishme të njiheni me disa çështje praktike përpara vendimit final. Së pari, sigurohuni që prona ka titull pronësie të regjistruar në Agjencinë Kadastrale të Kosovës. Gjithashtu, verifikoni që nuk ka pengesa juridike si hipoteka ekzistuese, konteste pronësore apo borxhe të pashlyera. Konsultimi me një noter dhe avokat të specializuar në transaksione të pasurive të paluajtshme është gjithmonë i këshillueshëm për të shmangur çdo problem të mundshëm në të ardhmen. Sa i përket kostove, ndryshe nga apartamentet ku shumë shpenzime ndahen mes banorëve, në shtëpitë private pronari përballon i vetëm shpenzimet për mirëmbajtjen e kulmit, fasadës dhe infrastrukturës së përgjithshme të pronës. Kujdesi për oborrin, kopshtin dhe sistemet e ngrohjes gjithashtu kërkon investime shtesë, si dhe pagesat për sigurime të pronës. Megjithatë, shumë familje e konsiderojnë këtë kosto si investim për cilësinë e jetesës dhe vlerën afatgjatë të pronës.

Pavarësisht dominimit të shtëpive private, vitet e fundit është vërejtur një rritje graduale e ndërtimeve kolektive, sidomos në qytetet kryesore. Sipas statistikave të SILC 2023, 5.9% e popullsisë jetojnë në ndërtesa me më shumë se 10 banesa, ndërsa 1.1% jetojnë në ndërtesa më të vogla me më pak se 10 banesa. Në Prishtinë, Prizren, Ferizaj dhe Gjilan, oferta e apartamenteve moderne po rritet ndjeshëm me standarde evropiane. Shumë prej këtyre apartamenteve ofrojnë sisteme smart-home, parkingje të nëndheshme, ambiente rekreative dhe siguri 24 orë në ditë. Ky lloj banimi po preferohet gjithnjë e më shumë nga çiftet e reja, profesionistët e rinj dhe investitorët që kërkojnë pasuri me potencial për qira.